Edvard Munk (Edvard Munch) spada u velikane slikarstva s kraja XIX i početka XX veka koji su samostalno izdigli svoju, dotad gotovo perifernu, nacionalnu likovnu scenu. Rođen 1863. godine, sa samo 5 godina ostao je bez majke, a još je dublje na njega uticala smrt starije sestre Joane Sofi 1877. godine, što je podstaklo nastanak nekih od njegovih najpoznatijih slika i grafika, poput ”Bolesnog deteta” (1885/86). I sam je često bio bolestan. ”Bolest, ludilo i smrt bili su anđeli koji su se okupili oko moje kolevke, a nakon toga sledili su me čitavog života.” Sa 18 godina upisao je studije iz slikarstva u današnjem Oslu (nekada Kristianiji), a ubrzo, 1883. godine, prvi put je izlagao. Boravak u Parizu je uticao na njegov stil, pogotovo radovi umetnika kao što su Gogen, Van Gog i Tuluz-Lotrek, koji su vešto koristili boje da prenesu emocije na platno. O uticaju impresionista poput Monea i Pizara svedoči njegova poznata slika ”Rue Lafayette”. Međutim, Munk polako formira svoj lični stil tvrdeći da ”više ne treba slikati enterijere, ljude koji čitaju ili žene koje pletu. Oni moraju biti živi ljudi, koji dišu, osećaju, tuguju i ljube.”

Edvard Munch 19211 Edvard Munk: Krik

Munk 1921.

Najpoznatije delo ovog umetnika je svakako “Krik“, rađena od 1893-1910. Na ovoj slici Munk na savršen način spaja simbolizam i ekspresionizam, prikazujući užasnutu, pomalo demonsku figuru kako stoji na mostu nasuprot krvavocrvenog neba. Postoji priča iz Munkovog života o nastanku ove slike. Dok je šetao sa dvojicom prijatelja, sunce je zalazilo i odjednom, nebo je postalo crveno, boje krvi. Njegovi prijatelji su nastavili ali on je, pun neobjašnjivog umora, iscrpljen, stao, i osetio neopisivo jak krik u prirodi. Slika simbolizuje ljudsku vrstu nadjačanu osećajem straha i tegobe. Munk je izradio 4 verzije ove slike kao i brojne verzije stvorene litografijom – The Munch Museum ih ima 3, dok je jedna u Nacionalnoj galeriji Norveške. Slika ”Krik” je brzo stekla status ikone u popularnoj kulturi, ali je postala i predmet mnogobrojnih krađa.

The National Gallery Oslo Norway The Scream3 Edvard Munk: Krik The Scream25 Edvard Munk: Krik 425px Munch The Scream lithography Munch Museum Edvard Munk: Krik

Nikola Trajković je inženjer, pustolov i urbani kreativac. Zakleti Dorćolac koji najviše voli da živi svuda po malo. Život u Parizu i Istanbulu obogatio je način na koji doživljava modu.

Comments