Najbolji frajer Holivuda. Otac. Suprug. Legenda američke kinematografije. Glumac. Vozač trkačkih automobila. Filantrop. Ikona stila. Ne nužno tim redom, ali razumete. Jedan jedini: Pol Njumen!
Pol Njumen (Paul Newman) rođen je u mestu Šejker Hajts u državi Ohajo 26. Januara 1925. godine. U porodici Slovakinje i Jevreja, čije je poreklo vodilo od Mađarske i Poljske, religija nije bila ni od kakvog značaja. Doduše, kasnije u svom životu Pol se izjašnjavao kao pripadnik judaizma. Detinjstvo je proveo na daskama koje život znače, debitujući u ulozi Robina Huda i družeći se sa bratom Arturom, kasnije velikim producentom i menadžerom, dok su njihovi roditelji vodili radnju sportske opreme u Polovom rodnom mestu. Posle srednje škole u Hajtsu odlučuje da pohađa Ohajo Univerzitet.
Njegovu mladost obeležio je Drugi svetski rat u kome je učestvovao, služeći u američkoj ratnoj mornarici. Njegove želja da postane pilot pala je u vodu kada je otkriveno da je daltonista. Zatim ga šalju u kamp, gde ga obučavaju za mehaničara i mitraljesca i šalju na bojno polje. Za korak izbegavši sigurnu smrt, vraća se iz rata i odlučuje da se posveti obrazovanju. Diplomira engleski jezik na Univerzitetu u Ohaju, a zatim godinu dana studira glumu na Jejlu, da bi konačno svoje kofere spakovao i uputio se u Njujork kako bi pohađao časove glume u studiju Lija Strasberga (Lee Strasberg).
U Njujork stiže sa suprugom Džeki Viti (Jackie Witte) 1951. godine, gde mu sledi debi u komadu “Piknik” (Picnic) Vilijama Indža sa glumicom Kim Stenli (Kim Stanley). Nastupa u dramama “Sati očaja” (The Desperate Hours) i “Slatka ptica mladosti” (Sweet Bird of Youth), a kasnije svoje glumačko umeće prikazuje i u filmskoj adaptaciji dela “Slatka ptica mladosti”, sa koleginicom iz predstave Džeraldinom Pejdž (Geraldine Paige).
Sa Džejmsom Dinom (James Dean) pojavio se na audiciji za film “Istočno od raja” (East of Eden) gde Din dobija glavnu ulogu, dok uloga namenjena Njumanu odlazi u ruke drugom glumcu. Nešto kasnije, u predstavi koja se uživo prenosila na televiziji u boji “Naš grad” (Our Town), Njumen u poslednjem trenutku zamenjuje Dina i na sceni se pridružuje Evi Meri Sejnt (Eva Marie Saint) i Frenku Sinatri (Frank Sinatra).
Posle prvog većeg filma “Srebrni putir” (The Silver Chalice), slede uloge u filmovima “Neko tamo gore me voli”(Somebody Up There Likes Me) i “Mačka na usijanom limenom krovu” (Cat on a Hot Tin Roof), sa Elizabet Tejlor (Elizabeth Taylor ), kada prvi put biva nominovan za Oskara, a 1958. godine film “Dugo toplo leto” (The Long Hot Summer) donosi mu nagradu za najboljeg glumca na Filmskom festivalu u Kanu te godine. Inače, na setu ovog filma upoznaje i svoju drugu suprugu Džoanu Vudvard (Joanne Woodward).
Polova buntovna ličnost bila je privlačna kako publici tako i filmskim producentima ali i kritičarima, pa se njegova karijera uspešno nastavlja i 60-ih i 70-ih godina u filmovima: “Egzodus” (Exodus), “Hazarder” (The Hustler), “Had” (Hud), “Pokretna meta” (Harper), “Hombre” (Hombre), “Hladnoruki kažnjenik” (Cool Hand Luke), “Pakleni toranj” (The Towering Inferno), “Surova igra” (Slap Shot) i “Presuda” (The Verdict).
Sa glumcem Robertom Redfordom (Robert Redford) glumio je u filmovima “Buč Kasidi i Sandens Kid” (Butch Cassidy and the Sundance Kid) i “Žaoka” (The Sting), a dosta je sarađivao i sa suprugom, glumicom Džoanom Vudvard , kako u filmovima tako i na televiziji.
Za ulogu u filmu Martina Skorsezea (Martin Scorsese) “Boja novca” (Color of Money), 62-godišnji glumac uzima Oskara za glavnu mušku ulogu.
U brodvejskoj adaptaciji “Naš grad” ima zapaženu ulogu koja mu donosi Toni i Emi nominacije, a u poslednjem filmu “Put bez povratka” (Road to Perdition) tumači ulogu mafijaša pored Toma Henksa (Tom Hanks). Ljubav prema automobilima i trkama dočarava i na biskopskom platnu naratorskom ulogom u filmu “Dejl” (Dale) o legendarnom vozaču ali i u animiranom filmu “Cars”.
Sredinom 2007. godine zauvek se povlači iz sveta filma uz uverenje da nema više šta da pokaže publici. Bio je oženjen dva puta i iz tih brakova ima šestoro dece. Kažu da je bio porodičan čovek i živeo daleko od očiju javnosti. Važio je za posvećenog filantropa i bio politički aktivan. Juna 2008. godine Njumanu, pasioniranom pušaču, dijagnostikovan je rak pluća od koga nažalost umire, u 83. godini okružen porodicom i prijateljima.
O njegovom stilu i dan-danas se priča. Bio je, ali i danas ostaje, velika ikona svih muškaraca. Njegova građa bila je savršena za svaku kombinaciju a omiljeni komadi bili su mu džemperi od kašmira, košulje i aviators naočari. Bilo da je nosio formalno odelo ili ležernu kombinaciju – niko to nije umeo bolje. Doza samopouzdanja i kristalno plave oči radile su posao za njega a opuštenije zavezana kravata pružala mu je i u formalnosti odela dozu opuštenosti. Voleo je V-neck džempere, nosio trenč kao niko do tad ali i odela kao salivena, sa sakoom preko ramena. Međutim, nama omiljena kombinacija bila je ona kada je na sebi imao samo bokserice i potkošulju, koja nam dozvoljava da i dalje uzdišemo za njim ali i za njegovim pogledom u kome bi svaka žena i danas volela da se ogleda.
Anđela Najdanović voli da voli. Život. Modu. Amelijin Pariz. Kerin Njujork. Pozorište. Vogue. Beograd. I to u proleće. Uz miris jorgovana. Obožava kada je njen iPod shuffle iznenadi glasom Louis-a Armstrong-a dok se šeta beogradskim asfaltom. U podne. I uživa u sladoledu. Sa ukusom maline. Sour&Sweet. “J’aime bien les couchers de soleil. Allons voir un coucher de soleil…
