Beskonačni grad
Meksiko Siti je jedan od najvećih gradova na svetu. Nakon Šangaja i Tokija, ovaj urbani beskraj koji je iznikao na ruševinama stare astečke civilizacije, predstavlja dom petini meksičke populacije koja broji preko 110 miliona stanovnika. Zapanjujuća veličina i brojnost stanovništva postaju očigledni ne samo kada pogledate kroz prozor aviona i pod sobom vidite neprebrojive ulične svetiljke, već i kada se nađete u centru grada ili tokom vožnje često prepunim metroom, koji dnevno preveze preko 10 miliona ljudi.
Međutim, Meksiko Siti nije samo na vrhu liste gradova sa najviše stanovnika, već je i grad sa najvećim brojem muzeja na svetu. Ove činjenice postajete svesni već prilikom desetominutne šetnje centrom grada – Sokalom (Zocalo). Muzeji se nezaustavljivo ređaju jedan za drugim, skriveni u unutrašnjosti palata podignutih tokom 17. i 18. veka, zbog kojih je Aleksandar fon Humbolt (Alexander von Humboldt) ovaj grad nazvao “Gradom palata” prilikom svoje posete Meksiku.
Bilo da ste zainteresovani za modernu umetnost, arheološka nalazišta, istoriju, arhitekturu, prirodu ili muziku, Meksiko Siti nudi najkompletniju paletu sadržaja. Zavodljivosti kulturnog i umetničkog blaga koje ovaj grad skriva iza kitnjastih fasada nećete postati svesni sve dok se trećeg ili četvrtog dana svog boravka u Meksiko Sitiju ne probudite i shvatite kroz koliko galerijskih prostora ste prošli dok niste stigli do onog muzeja koji ste planirali za taj dan.
Ovaj urbanistički haos opasan planinskim vencima na kojima se nalazi i čuveni vulkan Popokatepetl pružio je inspiraciju i otvorio puteve čuvenoj Fridi Kalo, ali tek nakon što joj je oduzeo mogućnost da sama izabere svoj put. Nakon saobraćajne nesreće u kojoj je zamalo izgubila život, njena putanja u ovom gradu se počela jasnije razaznavati.
Kojoakan
Kojoakan (Coyoacán) je danas jedna od 16 opština koje čine Meksiko Siti. Međutim, od kada je nastao u periodu pre kolonizacije Meksika u 16. veku pa sve do 1950. godine, smatran je posebnim gradom. Nakon kolonizacije, Ernan Kortes (Hernan Cortes) je u njemu sagradio svoju palatu, čime je razvoj ovog mesta unapred determinisan i namenjen stanovanju isključivo bogatijeg stanovništva. Ovaj običaj se zadržao do danas, pošto je Kojoakan prvenstveno predgrađe više srednje klase, koje je primetno uređenije od drugih delova grada i sa znatno nižom stopom kriminala.
U njemu su bili koncentrisani neki od najznačajnih meksičkih umetnika i intelektualaca iz perioda nakon proglašenja nezavisnosti 1810. godine, odakle boemski karakter ove četvrti, koji možete naslutiti na njegovim trgovima i ulicama živopisnih boja, i crpi svoju energiju. U ovoj opštini rođena je Frida Kalo, a danas, pored njene kuće, možete naći i kuće Dijega Rivere i Lava Trockog. Umetnica prepoznatljiva po svom jedinstvenom stilu, koji ima karakteristike naivne umetnosti i nadreaizma, odrasla je na ulicama ovog gradića, stičući u njemu čitavo jedno iskustvo koje je kasnije prenela na platno – iskustvo naroda u revoluciji, naroda okruženog divljinom koji se sa istom identifikuje.
Plava kuća
Rodna kuća Fride Kalo (Frida Kahlo) koja danas nosi ime La Casa Azul, locirana je u Londonskoj ulici (Calle Londres). Njeni zidovi su obojeni u intezivnu plavu boju, sličnu onoj koju je koristio Iv Klajn (Zves Klein) na svojim platnima. Unutrašnjost kuće porodice Kalo krije malu tropsku baštu u kojoj se nalazi imitacija astečke piramide boje cigle na kojoj su poređane figure iz različitih meksičkih civilizacija. Frida je rođena u ovoj kući 1907, iste godine kada je njen otac sagradio kuću za porodicu. U njoj je provela deo svog života.
Mnogi bi rekli da je u pitanju baš onaj deo njenog života koji je najbitniji za uobličavanje njenog umetničkog naboja. Kada je nakon saobraćajne nesreće ostala vezana za krevet neko vreme, Frida se okrenula slikanju prema kojem je već gajila strast, ali kako je studirala medicinu, ta strast nije imala dovoljno prostora da se u potpunosti razvije. U plavoj kući su umrli i njeni otac i majka, a i sama Frida se vratila ovde i provela svoje poslednje godine u njoj, zajedno sa Dijegom Riverom.
Ova kuća je kratko vreme takođe bila sklonište političkog azilanta iz Sovjetskog Saveza, Lava Trockog. Kao odani komunisti koji su iskreno verovali u ideje koje su propagirane u Komunističkom manifestu, Frida i Dijego su ponudili dom Trockom i njegovoj supruzi Nataliji. Ali, nakon što je izvršen pokušaj atentata na Lava Trockog i naslućena afera između Trockog i Fride, par iz Sovjetskog Saveza se preselio u novi dom svega nekoliko ulica od Fridine kuće.
Danas, Plava kuća predstavlja muzej koji nosi njeno ime i verovatno je jedna od najposećenijih lokacija u Meksiko Sitiju. Posetioci Plave kuće mogu videti kako originalan nameštaj, tako i deo Fridinog stvaralaštva i porodične fotografije, koje podstiču uobrazilju na putovanje kroz vreme i maštarenje o prisustvovanju u procesiji za Dan mrtvih. Frida je umrla 1954. godine, a Dijego je posthumno donirao kuću gradu nakon svoje smrti, 1957 godine.
Dijegov hram
Velika ljubav i veliki izazov u Fridinom životu bio je Dijego Rivera. Poznat po svojim ljubavnim avanturama, između ostalog i sa samom Fridinom sestrom, Dijego je jednako bio podrška, koliko i izvor njene patnje. Nedaleko od Plave kuće nalazi se i kuća koju je Dijego Rivera lično dizajnirao, inspirisan astečkim gradom Teotihuakanom i njegovim piramidama, koji se nalazi oko 40 km severno od centra Meksiko Sitija. Izgradivši je uz stručne sugestije američkog arhitekte Frenka Lojda Rajta (Frank Lloyd Wright), Rivera je ovoj kući napravljenoj od crnog vulkanskog kamena dao ime Anahuakali (Anahuacalli). Ova reč potiče iz jezika Nahuatl, koji se koristio na ovim prostorima pre dolaska Španaca i u bukvalnom prevodu znači “kuća oko vode”.
Dijego Rivera je bio veliki ljubitelj starih kultura koje su se razvijale na tlu današnjeg Meksika i za života je, zajedno sa Fridom, sakupio oko 60.000 predmeta nastalih pre 16. veka. U kolekciji se nalaze predmeti iz gotovo svih civilizacija koje su postojale na tlu Meksika. Deo ove veličanstvene kolekcije Dijego Rivera je platio svojim radovima koje je usled njegove izuzetne slave u Meksiku svako želeo da ima, te bio spreman da ih menja za toteme i druge artefakte. Danas se delić kolekcije, oko 2000 eksponata, može videti u ovom ne toliko poznatom muzeju, koji je završen 1964. godine, nakon smrti Dijega Rivere.
Pored ovog muzeja, Dijego Rivera, jedan od najvećih majstora muralizma, ostavio je za sobom veliki broj murala u Meksiko Sitiju, kao i dve kuće koje je koristio kao atelje dok je bio u prvom braku sa Fridom. Takođe, u samom centru grada, postoji i mali muzej koji se zove “Museo Mural Diego Rivera”, sa možda najpoznatijim muralom koji je ovaj umetnik oslikao – “San nedeljnog popodneva u parku Alameda”.
Na ovom izuzetno kompleksnom muralu prikazan je dan u parku u kojem vidimo niz slavnih ličnosti iz sveta lokalne politike i umetnosti iz celokupne meksičke istorije. Takođe, prikazani su i svakodnevni prizori i ljudi sa ulice, revolucionari, prodavci sendviča, sitni džeparoši, kao i autoportret samog autora kao dečaka koji za ruku drži Kadaveru Katarinu, skelet obučen u žensku odeću koja predstavlja zaštitni znak proslave Dana mrtvih.
Kuća Lava Trockog
Svega nekoliko ulica od Plave kuće, u Bečkoj ulici (Calle Vienna) smeštena je kuća u koju se, nakon pokušaja atentata i obznanjivanja afere Fride i Lava Trockog, preselio bračni par Trocki. Ova kuća, čiji je ulaz iz Bečke ulice iz bezbednosnih razloga bio zazidan po samom useljavanju u nju, poslužila je kao poslednje sklonište jednog od nekada čelnih ljudi Sovjetskog Saveza. U njoj su izvedena dva atentata na Trockog. O prvom, neuspešnom, svedoče rupe od rafala koji je sa ulice ispaljen u pravcu kuće.
Sama muzejska postavka urađena je tako da u prostorijama gde se nalazi ulaz u muzej možete saznati više o pogromu koji je porodica Trocki preživela nakon Staljinovog dolaska na vlast. Drugi deo, pak, predstavlja odaje porodičnog doma očuvane onakvima kakvim ih je Trocki uredio. Izuzetna živopisnost i kompozicioni sklad bašte, prostorija u kojima se spavalo i u kojima je on radio ostavljaju izuzetno jak utisak sete i želje da se o samom Trockom i njegovom delu sazna više.
Venecija na meksički način
Nekada, dok su meksičkom dolinom vladali astečki kraljevi, na teritoriji na kojoj se danas nalazi Meksiko Siti nalazilo se veliko jezero Soćimilko (Xochimilco). Danas, jedino što je preostalo od tog jezera jesu kanali po kojima plovi stotine šarenih barki, svedočeći o staroj tradiciji naroda Soćimikasa koji je osnovao grad u 10. veku, koji su u više navrata trpeli teror Tenohtitlana, sedišta Astečke imperije. Zahvaljujući svom izuzetnom položaju i kanalima koje je nasledio, Soćimilko je danas jedna od najatraktivnijih opština Meksiko Sitija.
Najživahniji je svakako vikendom, kada se veliki broj meksičkih porodica okupi i isplovi na barkama sa muzikom i hranom, dajući ovom kraju iluziju minulih vremena. Soćimilko je mesto na kojem je Frida volela da provodi svoje vreme, okružena šarenim barkama, utonula u svoje misli, dim cigarete i tekilu.
Nedaleko od sistema kanala, u ovoj opštini se nalazi i Muzej Dolores Olmedo koji poseduje najznačajnije kolekcije radova Fride Kalo i Dijega Rivere. Ovaj muzejski kompleks koji čini 5 građevina, poklon je Dolores Olmedo, Dijegove pokroviteljke i ljubavnice, Meksiko Sitiju. U njemu se danas može videti oko 150 radova Dijega Rivere, 25 radova Fride Kalo, preko 6000 skulptura i predmeta starih meksičkih civilizacija, kao i privatne odaje pokroviteljke. Ono što ovaj muzej čini interesantnijim od klasičnih muzeja, jeste što u čarobnoj bašti koja okružuje zgrade muzeja možete videti mnoge meksičke biljne vrste, ali i veliki broj životinja, poput paunova i mistrioznog meksičkog psa bez dlake.
Frida nakon smrti
Umetnički rad Fride Kalo nije bio dovoljno prepoznat do početka osamdesetih, do kada je ona više bila pamćena kao supruga Dijega Rivere. Život u njegovoj senci polako se primicao kraju, pa tako, nakon razvoda i njenog odlaska u Pariz, Frida biva prihvaćena od strane evropske umetničke elite, možda više zbog egzoičnosti Meksika i njenih dugih, šarenih haljina, nego zbog prepoznavanja njenog istinskog talenta. Ali, sve se izmenilo kada se sredinom osamdesetih pojavila grupa Neomexicanismo, koja je uložila dosta truda kako bi Frida i nekoliko drugih meksičkih umetnika i umetnica dobilo mesto koje zaslužuju u svetskoj istoriji umetnosti. Od tada, organizovan je veliki broj izložbi širom sveta, njena biografija je inspirisala muzičare i plesače, a pre nekoliko godina Selma Hajek (Salma Hayek) ju je ponovo oživela na holivudskom platnu.
Takođe, krajem avgusta 2010. godine, povodom obeležavanja 200 godina nezavisnosti i 100 godina od Meksičke revolucije, kao i proslave 100 godina od rođenja umetnice, Banka Meksika je štampala novčanicu od 500 pesosa sa njenim likom na jednoj i Dijegovim, na drugoj strani. Zanimljivost ovog jubileja je upravo u činjenici da je Frida rođena 1907. godine, ali kako bi se što više identifikovala sa Meksičkom revolucijom, Frida je nakon pristupanja Komunističkoj partiji navodila 1910.-u kao godinu svog rođenja.
Veliki značaj ovih događaja vezanih za lik Fride Kalo neupitno je povezan sa pitanjem emancipacije žene i njenog izvlačenja iz mračnih hodnika istorije. Frida sa svom svojom spremnošću na borbu protiv stereotipa i konzervativne okoline zarad onoga u šta je verovala, svakako predstavlja blistavi primer u istoriji 20. veka.
Dušan Milojević nekada talentovani student sociologije, zahvaljujući svojoj neodgovornosti i povodljivom duhu nikada nije završio studije već je počeo da luta po svetu kroz različite profesije i veze, završivši kao bebisiterka u Tribeci. U pauzama između čuvanja deteta po parkovima na Menhetnu i fotografisanja u backstage-u na njujorškom fashion week-u ponekad nešto i napiše. Obožava shopping samo kada ima dovoljno keša, a glavna dilema poslednjih meseci mu je šta bi mu Frank Sinatra rekao u slučaju “If I can NOT make it there”.
