“Ways of Seeing” je kultna emisija iz sedamdesetih o umjetnosti. Sastojala se iz četiri epizode od po pola sata, a voditelj i tvorac emisije bio je Džon Berdžer, britanski pisac, slikar, kritičar umjetnosti i poeta. Za svoja mnogobrojna djela osvajao je i različite nagrade. Najveću popularnost stekao je upravo ovom serijom, a poslednje objavljeno djelo je “Understanding a Photograph” iz 2013.
Nakon prikazivanja serije “Ways of Seeing” na BBC-u i štampanja istoimene knjige, njegova popularnost rapidno raste. Uspio je da dovede sve što smo o umjetnosti Zapada znali u pitanje i da sve one koji su emisiju pogledali navede da po prvi put zaista razmišljaju o umjetnosti – na potpuno novi način.
Naročito je zanimljiv njegov pristup radu – on u analizu djela najpoznatijih slikara uvodi i djecu (prva epizoda) – i neosporivo dokazuje da su oni najbolji i najiskreniji tumači viđenog, da je njihova percepcija najčistija i najtačnija. U drugoj epizodi koja je po mišljenju mnogih i najbolja, Berdžer govori o “golotinji na platnu”, i to o nagosti žena.
Poznata je njegova čuvena rečenica iz tog dijela koja kaže “Muškarci čine, žene se pojavljuju”, kojom je objasnio odnos prema ženama kako u umjetnosti tako i u stvarnosti. Naime, on ističe kako je najveći broj slika golih žena u stvari prikaz njihove svijesti o tome da ih muškarci nage posmatraju.
U trećoj epizodi govori se o slici kao statusnom simbolu moćnih i bogatih, te uopšte o određivanju vrijednosti slika. U poslednjem (četvrtom) dijelu emisije Berdžer govori o tome kako je fotografija preuzela ulogu slikarskog platna i o uticaju medija na formiranje svijesti ljudi, a time i umjetnosti.
Berdžerov pristup kritici umjetnosti naročito je zanimljiv – još u prvoj epizodi on nas opominje da o umjetnosti ne treba samo čitati kritike drugih i odmah ih kao takve prihvatati, već posmatranjem i razmišljanjem doći do sopstvenih zaključaka o nekom djelu. On uvažava svačije mišljenje, a trudi se da istovremeno ne nameće svoje – čime se izdigao iznad mnogih kritičara prije i poslije njega.
Ova emisija zapravo i jeste nastala kao “odgovor” drugoj BBC-evoj emisiji pod imenom “Civilisation” koju je vodio Kenet Klark, a govorila je o umjetnosti na mnogo više tradicionalan i uobičajen način, ne ostavljajući mnogo slobode posmatraču (što je osnovna Berdžerova zamisao). Emisiju “Ways of Seeing” toplo preporučujemo svim pravim ljubiteljima umjetnosti, ali i onima koji to nisu (ili će, posle nje, to tek postati) – njegova energija i ljubav prema umjetnosti nikoga ne ostavljaju ravnodušnim.
