Deda Mraz je izmišljeni lik koji donosi deci poklone na Badnje veče, Božić ili na dan Svetog Nikole (u zapadnoj kulturi) ili za Novu godinu (u istočnoevropskim državama). Verzije i ime ovog lika variraju među različitim kulturama, religijama i narodima.
Poreklo ovog lika je iz starih religija germanskih i slovenskih naroda. Pokrštavanjem ovih naroda, njihova verovanja su kombinovana sa likom hrišćanskog episkopa Nikole.
Sveti Nikola je jedna od inspiracija za Deda Mraza. Prema predanju, Nikola je najčuveniji po svojim poklonima sirotinji, a naročito davanjem miraza trima osiromašenim kćerkama pobožnog hrišćanina da ne bi postale robinje i prostitutke. Nikola je ubacio kroz prozor vreću sa zlatnicima. Tokom vekova, priča se menjala, tako da je u jednoj verziji Nikola ubacio vreću sa zlatnicima kroz dimnjak, koji su upali u čarape koje su se sušile.
Starinske predstave darivaoca poklona iz crkvene istorije, među koje spada i Sveti Nikola, su spojene sa britanskim likom Oca Božića, da stvori lik poznat Britancima i Amerikancima kao Santa Claus.
U Britaniji Otac Božić potiče najkasnije iz 17. veka, a njegove preživele slike iz tog doba ga prikazuju kao veselog debelog bradatog muškarca obučenog u dugu, zelenu odeću od krzna. On je predstavlja duh dobrog veselja za Božića, a u romanu Čarlsa Dikensa “Božićna pesma” je predstavljen kao Duh sadašnjeg Božića, kao veliki srdačni čovek u zelenom kaputu sa krznenim ivicama koji vodi Ebinezera Skrudža kroz uskomešane londonske ulice za sadašnje božićno jutro.
Takođe, tradicija današnjeg Deda Mraza vezuje se i za germansko pagansko verovanje u boga Odina, koji je jahao letećeg konja sa osam nogu Slipnira, a čija su današnja paralela čuveni Deda Mrazovi irvasi.
U Španiji i nekadašnjim španskim kolonijama pokloni se deci daju na praznik Bogojavljenje, dolazak trojice mudraca (ili trojice kraljeva), koji pada 12 dana posle Božića, 6. januara po gregorijanskom kalendaru. Po Novom zavetu, trojica mudraca su došli sa istoka na kamilama prateći zvezdu i donelo malom Isusu poklone. U ovim zemljama, tri mudraca dobijaju pisma sa željama od dece i donose poklone deci noć pred ovaj praznik. U Španiji, svaki od mudraca predstavlja po jedan kontinent poznat u vreme Hristovog rođenja: Evropu (Melkijor), Aziju (Kaspar) i Afriku (Baltazar). U nekim krajevima, deca pripremaju piće za svakog mudraca i hranu za kamile, po verovanju da je ovo jedina noć u godini kada oni jedu.
Legenda kaže da moderni Deda Mraz živi u Laponiji sa svojom ženom, gospođom Mraz. Cele godine, zajedno sa patuljcima (elfovima) pravi poklone, koje deli dobroj deci širom sveta za Novu Godinu i Božić. Deca mu svake godine pišu pisma u kojima opisuju kako su bila dobra i šta bi želela na poklon, pa on tako precizno zna kom detetu šta da donese.
Širom sveta se vozi u letećim sankama u koje je upregnuto osam irvasa od kojih svaki ima svoje ime, a najpoznatiji je Rudolf koji, zahvaljujući svom crvenom svetlećem nosu, Deda Mrazu osvetljava put. Deda Mraz obično čeka da svi zaspe, a zatim ulazi kroz odžak i deci spušta poklone u čarape, čizme ili ispod okićene jelke.
U severnoameričkoj tradiciji, Deda Mraz živi na Severnom polu, koja prema Pošti Kanade leži unutar teritorije koja je njena nadležnost, sa kućom čiji je poštanski broj H0H0H0.
Takođe postoji grad pod imenom Nort Pol na Aljasci, u kom se nalazi turistička atrakcija poznata kao “Deda Mrazova kuća”. Poštanska služba SAD koristi ZIP kod ovog grada 99705 kao svoj promotivni poštanski broj za Deda Mraza.
Izgled i pojava Deda Mraza je dodatno popularisana kroz crteže Hadana Sandblama na božićnim reklamnim posterima Koka-Kole iz tridesetih godina. Ovo je podstaklo pogrešno verovanje da je Deda Mraza izmislila Koka-kola ili da Deda Mraz nosi crvenu i belu odeću jer su to boje Koka-kole. Koka-kola nije bila prvi proizvođač bezalkoholnih pića koja je koristila moderni izgled Deda Mraza u svojim reklamama. Vajt rok beveredžes je koristila Deda Mraza da prodaje kiselu vodu 1915. godine, a zatim u reklamama za svoje slatko piće začinjeno đumbirom iz 1923. godine.
Marina Erdeljan je novinarka koja svojim osmehom otvara vrata celog sveta. Kroz svoje kreativno stvaralaštvo upoznala je i Evropu i Aziju, a svoja iskustva o modi i lifestyle-u nesebično deli sa svima.
