U karijeri koja traje već 55 godina, velika britanska glumica Džudi Denč (Judi Dench) osvojila je pozorišne daske, velike i male ekrane. Glasanjem čitalaca časopisa o pozorištu “Stage” 2010. godine našla se na prvom mestu liste najvećih pozorišnih glumaca i glumica svih vremena. Za umetničke zasluge dodeljene su joj titule Oficira reda Britanske Imperije i Dame Britanske Imperije. Iako se filmskoj karijeri ozbiljnije posvetila tek pošto je prešla 60. godinu, vlasnica je jednog Oskara i još pet nominacija.
I u kasnim sedamdesetim, ova legendarna diva neumorno radi, i upravo je gledamo u najnovijem filmu o Džejmsu Bondu
Rođena je 9. decembra 1934. u Jorku, u Engleskoj. Njen otac je radio kao lekar u Kraljevskom pozorištu u Jorku i često ju je vodio sa sobom na radno mesto. Već u detinjstvu je volela da oblači razne kostime i pevala bi uz klavirsku pratnju svoje majke. Prvi put je glumila u tzv. “York Mystery Plays” – jednostavnim rekonstrukcijama biblijskih scena koje se jednom godišnje održavaju na gradskim ulicama, i u kojima uglavnom glume amateri. Ipak, po njenim rečima, ne bi se odlučila za glumačku karijeru da nije bilo njenog brata Džefrija (Jeffrey), koji je i sam želeo da postane glumac i neprekidno ju je podsticao.
Skrenula je pažnju na sebe već svojom prvom ulogom, kao Ofelija u “Hamletu” (1957)
Na pozorišnim daskama prvi put se pojavila 1957. godine u poznatom londonskom porozištu “Old Vik”, igrajući Ofeliju (Ophelia) u “Hamletu”. Godine 1961. pridružila se slavnoj “Kraljevskoj Šekspirovskoj družini” (The Royal Shakespeare Company). Usledile su uloge Julije u “Romeu i Juliji” (Romeo and Juliet) u režiji Franka Zafirelija (Franco Zafirelli), Ledi Makbet (Lady Macbeth) u “Makbetu” (Macbeth) uz Iana Mekelena (Ian McKellen), Kleopatre u “Antoniju i Kleopatri” (Antony and Cleopatra) pored Entonija Hopkinsa (Anthony Hopkins), kao i Seli Bouls (Sally Bowles) u mjuziklu “Kabare” (Cabaret). Dobila je sedam nagrada Olivije, najznačajnijih nagrada za pozorišni rad u Velikoj Britaniji – više nego ijedna druga glumica ili glumac, a ima i primerak najznačajnije američke pozorišne nagrade Toni.
Uspešno je igrala glavnu ulogu i Seli mjuziklu "Kabare" (1968), iako nikad nije uzimala časove pevanja
Filmsku karijeru je započela u poznim godinama, ali je postala skoro jednako uspešna kao na pozorišnoj sceni. Za ulogu kraljice Viktorije (Queen Victoria) u filmu “Njeno veličanstvo, gospođa Braun” (Mrs Brown) iz 1997. po prvi put je nominovana za Oskara. Sledeće godine dobila je Oskara za sporednu ulogu, igrajući jednu drugu slavnu kraljicu, Elizabetu Prvu, u filmu “Zaljubljeni Šekspir” (Shakespeare in Love). Dobila je sedam BAFTA nagrada, jedan Zlatni globus i još četiri nominacije za Oskara, za filmove “Čokolada” (Chocolat), “Ajris” (Iris), u kome je igrala književnicu Ajris Merdok (Iris Murdoch), “Mrs Henderson Presents” i “Zabeleške o skandalu” (Notes on a Scandal). Okušala se i na televiziji, između ostalog, i u toploj humorističkoj seriji “Dok vreme prolazi” (As Times Go By), koju smo i mi imali prilike da gledamo na malim ekranima, i u miniseriji “The Last of the Blonde Bombshells”.
Široj publici danas je možda najpoznatija kao M u filmovima u Džejmsu Bondu (James Bond). Bila je prva žena koja je dobila ulogu Bondovog šefa, i prvi put ju je odigrala u filmu “Zlatno oko” (GoldenEye) iz 1995. godine, uz Pirsa Brosnana (Pierce Brosnan) u ulozi Bonda. Nastavila je da igra M u svim filmovima o Bondu do danas, bez obzira na promenu glavnog glumca i stila franšize, pojavljujući se u filmovima “Kazino Rojal” (Casino Royal), “Zrno utehe” (Quantum of Solace) i aktuelnom “Skajfol” (Skyfall) uz Denijela Krejdža (Daniel Craig).
Jedna od njenih najuspešnijih uloga je bila Šekspirova Kleopatra (1987), mada je ulogu najpre odbila, smatrajući da bi njena Kleopatra bila “patuljak u menopauzi”, aludirajući na svoju visinu od 155 centimetara
Udovica je britanskog glumca Majkla Vilijamsa (Michael Williams), sa kojim je bila u braku od 1971. godine do njegove smrti od raka 2001. Sa njim ima ćerku Taru Kresidu “Finti” Vilijams (Tara Cressida “Finty” Williams). U četrdesetim godinama su pokušali da usvoje još jedno dete, ali su odbijeni. Kćerka, takođe glumica, mada ni izbliza tako uspešna, imala je problema sa alkoholizmom, pa je Džudi Denč 2004. godine dodeljeno starateljstvo nad unukom Semijem (Sammy).
Poznata je kao temperamentna osoba oštrog jezika. Kada je nastupala u komadu “Ejmin pogled” (Amy’s View) Dejvida Hera (David Hare), poslala je piscu, koji se izuzetno plašio reakcije kritičara, jastuk izvezen rečima: “Fuck’em, fuck’em, fuck’em”, odnosno “Ko ih j…” Pre par godina je pozorišnom kritičaru koji je ispljuvao njenu ulogu u komadu “Madam de Sad” (Madame de Sade) napisala otvoreno pismo u kome mu je poručila da sada shvata da je on obično go…, i dodala, aludirajući na nezgodu koja joj se desila kada je pala sa scene, da joj je krivo što nije iskoristila tu priliku da ga šutne.
Sa kćerkom, glumicom Finti Vilijams, koja se godinama bori protiv zavisnosti od alhohola
Veliki je ljubitelj životinja, i vlasnica je trkačkog konja po imenu Smouki Ouki (Smokey Oakey), a među njenim kućnim ljubimcima su četiri mačke, pas, ribice i dva zamorca. Navija za fudbalski klub “Everton” i imenovana je za pokrovitelja zvaničnog dobrotvornog društva ovog kluba.
Tokom protekle godine, počela je da gubi vid zbog bolesti poznate kao makularna degeneracija, ali i dalje nema nameru da se penzioniše. Leči se tako što prima injekcije, i priznaje da drugi moraju da joj čitaju scenarije.
Osvojila je Oskara za ulogu kraljice Elizabete Prve u filmu “Zaljubljeni Šekspir”, iako je na ekranu provela samo osam minuta
Da li zbog svoje impresivne glumačke karijere i statusa šekspirovske glumice, ili zbog toga što je na velikom ekranu igrala dve najveće engleske kraljice, Džudi Denč u Engleskoj mnogi vide kao nacionalnu ikonu, a, barem po mišljenju novinara londonskog časopisa “The Guardian”, u Americi je tretiraju kao da je počasna članica Kraljevske porodice. Ona sama nije najsrećnija zbog toga. “Nacionalna ikona? Mrzim tu ideju. To znači biti prašnjav, u vitrini, dosadan”, kaže ona, i dodaje da joj je želja da bude što manje prepoznatljiva kao glumica i da uvek igra drugačije i izazovne uloge.
Izvor fotografija: gettyimages.com, thetimes.co.uk, telegraph.co.uk, djdchronology.com, orwhatyouwill.wordpress.com, venus.provocateuse.com
Ivana Cvetanović je zavisnica od instant kafe, Interneta i MP3 plejera. U večitom je ratu sa vremenom; zamenjuje dan za noć, kao klinka je bila starmala, a kao odrasla je večita tinejdžerka.
