Šon Pen (Sean Penn) po mišljenju mnogih jedan je od najboljih glumaca današnjice, ali nikad nije bio tipična zvezda. Ne igra po holivudskim pravilima, ne zarađuje milione, i vrlo retko daje intervjue. Bira izazovne uloge u nekomercijalnim filmovima, a zaradu koristi kako bi režirao karakterne drame u kojima se ne pojavljuje kao glumac. Nekadašnji bad boy sada je porodični čovek i poštovani glumac okićen sa dva Oskara, ali i dalje izaziva kontroverze, sada svojim levičarskim političkim stavovima i otvorenim kritikama američke politike.
Holivudski autsajder, buntovnik i veliki glumac - Šon Pen
Rođen je 17. avgusta 1960. godine u gradu Santa Monika u Kaliforniji, SAD. Njegova majka Ajlin Rajan (Eileen Ryan) je glumica koja i danas radi, a otac Lio Pen (Leo Penn), glumac i režiser, umro je 1998. godine od raka. Šonov stariji brat Majkl (Michael) je muzičar, a mlađi Kris Pen (Chris Penn), i sam poznati karakterni glumac, tragično je preminuo 2006. u 41. godini života.
Porodična istorija jedan je od razloga Šonovog nepoverenja prema Holivudu. Glumačka karijera Šonovog oca završila se kada je u doba makartizma odbio da optuži svoje kolege za “antiameričko delovanje”. Pošto se tako našao na holivudskoj crnoj listi, okrenuo se televiziji gde je radio kao režiser. Šon Pen kaže da veruje da bi sličan lov na veštice mogao ponovo da se desi, pošto je kukavičluk raširen u Holivudu.
Od najmlađih dana je bio zaljubljen u filmsku umetnost, ali ga je, povučenog i introvertnog, više zanimalo da stoji iza, nego ispred kamere. Kada nije surfovao po plažama Malibua, snimao je svojom Super 8 kamerom. Počeo je karijeru na pozorišnim daskama u Njujorku. Filmski debi imao je u filmu “Taps” (1981), da bi sledeće godine neočekivano doživeo popularnost ulogom stondiranog surfera u tinejdžerskoj komediji “Pobuna na vojnoj akademiji” (Fast Times at Ridgemont High). Pena su, ipak, mnogo više zanimale teške i izazovne dramske uloge, kakve je igrao u svojim sledećim filmovima, kao što su “Loši momci” (Bad Boys), “Soko i Sneško” (The Falcon and the Snowman), “Iz neposredne blizine” (At Close Range), “Boje nasilja” (Colors), “Žrtve rata” (Casualties of War) i “State of Grace”.
Burni brak sa Madonom doneo je Penu neželjenu pažnju medija, i “Šangajsko iznenađenje” - najgori film njegove karijere
Tokom osamdesetih, Pen je došao u žižu javnosti i zbog burnog braka sa Madonom (Madonna), koji je potrajao od 1986. do 1989. godine. Mediji su ga proglasili “lošim momkom” zbog odbijanja da daje intervjue, eksplozivne naravi i brojnih sukoba sa paparacima. Tokom 1987. proveo je 34 dana u zatvoru pošto je udario jednog statistu koji je pokušao da ga slika tokom snimanja. Posle razvoda od Madone, Pen je dobio priliku da se povuče daleko od očiju medija, gde mu je bilo mnogo prijatnije, i posveti druženju sa drugim autsajderima Holivuda, poput Denisa Hopera (Dennis Hopper) i Čarlsa Bukovskog (Charles Bukowski). Na snimanju filma “State of Grace” zaljubio se u glumicu Robin Rajt (Robin Wright). Počeli su da žive zajedno i dobili dvoje dece, pre nego što su se zvanično venčali 1996. godine. Više puta su se rastajali i mirili, da bi se na kraju razveli 2010. godine.
Šon sa dugogodišnjom životnom saputnicom, Robin Rajt Pen
Uprkos uspehu koji je doživeo kao glumac, Pen je i dalje mnogo više želeo da snima sopstvene filmove kao režiser i scenarista. Godine 1990. povukao se iz sveta glume, da bi se daleko od velikih studija posvetio svom režiserskom debiju, drami “The Indian Runner” (1991). Vratio se glumi 1993. ulogom advokata-narkomana u filmu “Karlitov put” (Carlito’s Way), u kojoj je bio i fizički neprepoznatljiv, i za koju je dobio prvu nominaciju za Zlatni globus. Ovu ulogu je prihvatio kako bi finansirao svoj drugi film,“Čuvar prelaza” (The Crossing Guard) sa Džekom Nikolsonom (Jack Nicholson) u glavnoj ulozi. Nikolson je bio glavni glumac i u sledećem Penovom filmu, “Zavet” (The Pledge). iz 1991. godine. Pen je režirao i jedan od segmenata omnibus filma “11’09″01 September 11”, u kome su učestvovali poznati režiseri iz celog sveta. Svi njegovi filmovi dobili su priznanja kritičara i nominacije za nagrade, a na tom planu je najuspešniji njegov za sada poslednji autorski film, “U divljini” (Into the Wild) iz 2007. godine.
Uloga brutalnog ubice i osuđenika na smrt u filmu “Mrtav čovek hoda” jedna je najboljih u Penovoj karijeri
U međuvremenu je postao jedan od najcenjenijih današnjih glumaca nizom snažnih dramskih uloga. Film “Mrtav čovek hoda” (Dead Man Walking) doneo mu je 1995. prvu nominaciju za Oskara. Usledili su filmovi “Ona je divna” (She’s So Lovely) za koji je dobio Zlatnu palmu u Kanu, “Potpuni zaokret” (U-Turn), “Tanka crvena linija” (The Thin Red Line), još dve nominacije za Oskara u “Sweet and Lowdown” i “Zovem se Sem”, “21 gram” (21 Grams) i konačno Oskar 2003. godine za ulogu oca obuzetog besom zbog ubistva svoje ćerke u filmu “Mistična reka” (Mystic River). Drugog Oskara dobio je 2008. igrajući Harvija Milka (Harvey Milk), tragično nastradalog borca za prava homoseksualaca, u biografskom filmu “Milk”. Gledali smo ga i u filmovima “Igra” (The Game), “Prevodilac” (The Interpreter), “Svi kraljevi ljudi” (All the King’s Men), “Drvo života” (The Tree of Life) i “Ovo mora da je to mesto” (This Must Be the Place).
U svom govoru prilikom primanja nagrade Oskar za film “Milk”, Pen se založio za legalizaciju istopolnih brakova
Pen je učestvovao u akcijama spasavanja posle katastrofe izazvane uraganom Katrina, i jedan je od osnivača humanitarne organizacije za pomoć žrtvama zemljotresa na Haitiju 2010, zbog čega je od predsednika te države dobio zvanje počasnog ambasadora. Bio je veliki kritičar predsednika Buša (Bush) i rata u Iraku, kao i američkog dvopartijskog sistema. Više puta je šokirao američku javnost svojim političkim stavovima, kao i posetama Iraku 2002. godine, Iranu, Pakistanu i Kubi, i prijateljstvom sa venecuelanskim predsednikom Ugom Čavezom (Ugo Chavez). Uspeo je da iznervira i britanske vlasti izjavom da je britanska vlast na Foklandskim ostrvima ostatak kolonijalizma. Voleli ga ili ne, ne može se poreći da je ostao svoj i beskompromisan.
Nedavno smo ga gledali u ulozi ostarele gotik rok zvezde u filmu “Ovo mora da je to mesto”
Ivana Cvetanović je zavisnica od instant kafe, Interneta i MP3 plejera. U večitom je ratu sa vremenom; zamenjuje dan za noć, kao klinka je bila starmala, a kao odrasla je večita tinejdžerka.
