Venecija je grad, pristanište i jedno od najvećih turističkih mesta u Italiji i Evropi. Nalazi se u severoistočnoj Italiji, na obali Jadranskog mora. Sredinom srednjeg veka bila je glavno trgovište Evrope između njenog Istoka i Zapada, kao tadašnja prestonica Mletačke republike.
Panorama Venecije
Sagrađena je 452. godine na 118 malih ostrva u venecijanskom zalivu na ušću reke Brente, ispresecanih kanalima sa oko 177 mostova. Sve kuće u Veneciji izgrađene su na stubovima koji su pobodeni u dno mora. Još sredinom V veka ove sprudove su nastanjivali preci današnjih Italijana koji su kasnije osnovali 12 gradskih opština na vodi, a zatim i državu Veneciju. Ona je 1450. godine bila centar velike kolonijalne imperije i najveća pomorska sila na svetu. Na vrhuncu moći, u poznom srednjem veku, Venecija je imala 3,300 brodova i 36,000 mornara.
Lepota Venecije, njeni kanali
Gradom je vladala aristokratija koja je birala dužda kao izbornog vladara. Grad u to vreme postaje i stecište nauke i umetnosti, a gradska uprava je bila među najorganizovanijim u tadašnjem svetu. Nagli sunovrat Venecije desio se propašću i ukidanjem hiljadugodišnje Mletačke republike od strane Napoleona (Napoléon Bonaparte) 1797. godine. Udružila se sa Kraljevinom Italijom 1866. godine. Ovako buran XIX vek doveo je do propadanja grada i smanjenja stanovništva, ali je otvorio zanimanje za grad među evropskom aristokratijom. Tako, u XIX veku Venecija postaje jedno od prvih turističkih odredišta. Stari deo Venecije vremenom je postao prvorazredna turistička znamenitost, a brojne prazne palate i zdanja popunjene su kulturnim i upravnim sadržajima.
Crkva Svetog Marka
Neki od najpoznatijih spomenika i arhitektonskih lepota pripadaju upravo Veneciji. Poput Crkve Svetog Marka, čija je izgradnja započela nakon što su mletački trgovci 828. godine ukrali mošti Svetog Marka iz Aleksandrije u Egiptu. Prva crkva je izgorela u velikom požaru, ali ni druga nije dugo trajala budući da je dužd smatrao kako je previše skromna u odnosu na ostale crkve u gradu. Današnji izgled je dobila 1063. godine. Crkva Svetog Marka je sagrađena po uzoru na carigradsku Crkvu Svetih apostola koja do danas nije sačuvana. Prvobitna Crkva Svetog Marka bila je neukrašena, bez fresaka i skulptura. Najviše umetničkih dela, skulptura i fresaka, doneto je nakon pljačke Carigrada i Aje Sofije u četvrtom krstaškom ratu 1204. godine.
Duždeva palata
Posle Crkve Svetog Marka, najpoznatija građevina Venecije je svakako Duždeva palata, koja je vekovima bila središte venecijanskih poglavara. Takođe ona je povezana sa Crkvom Svetog Marka, gde je crkva služila i kao duždeva kapela, a u njoj su se i krunisali kraljevi, održavali se pogrebi i procesije. Ove dve građevine međusobno su povezane i čine sam centar turističke atrakcije i lepote. Ono što je povezano sa kulturom i podnebljem nekadašanje Jugoslavije je svakako Gospa od Zdravlja ili mnogo poznatija kao Santa Maria della Salute, izgrađena je od istarskog kamena i marmorina (opeke premazane mramornom prašinom), a srpski pesnik, književnik i novinar Laza Kostić napisao je jednu od najlepših pesama srpske književnosti pod nazivom “Santa Maria della Salute”.
Santa Maria della Salute
Kada već govorimo o kulturi, jedan od najprestižnijih filmskih festivala na svetu upravo se održava u Veneciji (Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica). Festival je kao deo Bijenala u Veneciji ustanovljen 1932. godine, a od 1932. do 1942. godine glavna festivalska nagrada Zlatni lav, nosila je ime Musolini kup, po tadašnjem italijanskom premijeru Benitu Musoliniju (Benito Mussolini). A još jedan detalj prepoznavanja Venecije u svetu svakako je Karneval.
Karneval u Veneciji
Zbog velike popularnosti Veneciji preti opasnost od gubitka stanovništva, što dovodi do toga da grad postane tematski park za turiste. Gradske vlasti se bore sa jednim od najvećih problema koji je taj grad ikada zadesio, a to je da grad tone. Stručnjaci pokušavaju da nađu rešenje u kome će istorijsko i kulturno blago spasiti od propadanja.
Ali to nije jedini problem Venecije. Ovoga puta se ne radi o borbi gradskih vlasti ili uprave, već o iskrenoj borbi starosedelaca sa turistima. Koliko god bili oduševljeni što žive u jednom od najpoznatijih gradova sveta, u veoma specifičnom ambijentu i prirodnom položaju, normalan život je postao nemoguć. Među starosedeocima kruži anegdota o turistkinji koja je pitala gde može da kupi litar mleka za dete i dobila sledeći odgovor: “Prođite pored Gucci radnje, skrenite desno kod butika Fendi, idite pravo preko mosta do Dolce & Gabbana i mislim da tamo ima jedna prodavnica – ako vlasnik nije umro.”
Ljudi moraju da idu motornim brodićem da kupe sveže povrće, ali zauzvrat mogu da kupe sat od 2,000 dolara ili karnevalsku masku od 200 dolara odmah iza ugla. U Veneciji postoji i svojevrstan fenomen “odsutnih vlasnika”, često bogatih stranaca, koji su tu kupili nekretnine zbog prestiža ili ličnog zadovoljstva, ali zapravo nemaju vremena da borave u njima. Posledica je da neke od kuća u najlepšim zonama mesecima ostaju prazne ili se izdaju – opet turistima. Venecijanci ne negiraju da je turizam ključni pokretač lokalne privrede, ali apeluju da se nađe prava mera i spreče štetni projekti kako bi se građanima omogućio normalan život.
Ana Pantić je student novinarstva, multitasker i folkloraš već više od decenije. Jedino je ljudska glupost može pošteno iznervirati, nikad se ne kaje za ono što uradi, voli kvalitetne ljude i lepe stvari, živi za putovanja i dobru knjigu, užasno je tvrdoglava i zato neizmerno poštuje one koji to znaju da trpe. Smatra da možemo upoznati sami sebe tek kada otkrijemo sopstvene granice, a vodi se citatom “Be yourself. Everyone is already taken.” Oscar Wilde.
