Lilli Reich je bila modernistički dizajner i drugi ženski Bauhaus majstor. Njeni najpoznatiji radovi su stolice poznate kao Barcelona chair, Brno chair, Weißenhof chair. Ostala je u senci svog muža i saradnika, arhitekte Ludwig Mies van der Rohea, koji je upamćen kao dizajner ovih poznatih komada, dok je njih, zapravo, osmislila njegova supruga.
Ove godine obeležava se stogodišnjica škole arhitekture Walter Gropius’ Bauhaus school, pa je ovo prilika da se setimo zanemarenih žena, koja su vredno stvarale, ali nisu nikada preuzele zasluge za svoj rad, ostavši u senci svojih muških kolega i partnera, kao što su Lilli Reich, Anni Albers, Marianne Brandt i Gunta Stölzl.
Reich i Mies van der Rohe sreli su se 1926. godine i blisko sarađivali na dizajniranju stana za Deutscher Werkbund izložbu u Štutgartu, 1928. Posle uspeha koji su postigli kao umetnički rukovodioci nemačkog odeljka Svetske izložbe u Barseloni 1929. Mies van der Rohe počeo je da radi na dizajnu čuvene kuće Tugendhat u češkom gradu Brno, koja je završena 1930. Ta kuća, kao i paviljon u Barseloni, smatra se spomenikom moderne arhitekture i po tome je njegovo ime zapamćeno u istoriji savremenog dizajna – ali ne i ime njegove supruge, koja je radila sa njim sve vreme.
Kada je politička situacija počela da se zaoštrava i nacizam da preovladava u Nemačkoj, bračni par nije napustio svoju zemlju, kao većina njihovih kolega, a to je značilo prerani kraj njihove karijere. U pismu prijatelju, 1935. godine, Reich je priznala da se trudi da nađe posao, ali da joj ne uspeva. Umrla je kod kuće u Berlinu 1947. a pre toga je završila nacrte porodičnog doma Eduarda Ludviga u Istočnoj Nemačkoj. Mies van der Rohe pregovarao je sa vladom Istočnog bloka o povratku te dokumentacije 1964. godine i na kraju ih je poklonio Muzeju savremene umetnosti u Njujorku. Na taj način je osvedočena njihova zajednička zaostavština, a ne samo njegov doprinos.
Naslovna fotografija: instagram.com/ourlifestylechoices
Brankica Milošević
