Večni grad, a nije u Italiji, mada ima onih koji ga zovu novim Rimom. Nit evropski nit azijski, obgrlio je dva kontinenta, za svaki može reći da je njegov dom. Konstantinopolj, Carigrad ili Istanbul, odaziva se kako god da mu se obratite. Grad u kojem su se preplitale najveće civilizacije: helenska, rimska, vizantijsko-hriščanska i otomanska, već više od 2,000 godina putnicima namernicima priča svoju priču i hvali se lepotama koje ga čine jedinstvenim.
Istanbul je jedna od najvećih evropskih metropola, na trećem mestu po broju stanovnika (posle Londona i Moskve), poznata po svojim kulturnim i istorijskim spomenicima zaštićenim od strane UNESCO-a. Još od 1883, kada je ondašnji Carigrad čuvenim Orient Express-om povezan sa zapadom Evrope, grad na Bosforskom moreuzu je jedna od najtraženijih turističkih destinacija. Prošlogodišnji centar kulture, Istanbul će 2012. postati i prestonica sporta, a u slučaju da pobedi na konkursu, 2020. okupiće sportiste sa raznih strana sveta i na letnjim Olimpijskim igrama.
Srce evropskog i modernog dela Istanbula predstavlja trg Taksim, koji se nalazi u istoimenom kvartu, a koji nažalost većina turista nema običaj da obilazi. Taksim je najveća turistička četvrt, koja je zbog svojih restorana, prodavnica i hotela kao stvorena za zabavu i šoping. Simbol Taksima i stvaranja moderne turske države je spomenik Cumhuriyet Aniti (Spomenik nezavisnosti), izgrađen 1928. u čast rađanja Republike Turske.
Ime trga Taksim (na turskom Taksim Meydani) potiče od arapske reči taqṣīm što u prevodu znači divizija, podela. Naime, Taksim je u davnim vremenima predstavljao centar u koji je stizala voda sa severa Istanbula i odatle se širila ka ostalim delovima grada. Na ovom istom mestu Sultan Mehmed I izgradio je prvi gradski “vodovod” 1732, u upotrebi sve do 1950. kada će biti srušen. Njegove ostatke možete videti na početku avenije Istiklal. Taksim je nekada bio poznat i po vojnom uporištu izgrađenom u 19. i srušenom u ranim četrdesetim godinama 20. veka.
Trg Taksim je mesto sastanka ne samo građana Istanbula već i mnogobrojnih turista koji svake godine posećuju ovaj grad. Na kraju ovog trga počinje najprometnija i najpoznatija pešačka zona, Avenija nezavisnosti (Istiklal Caddesi), u kojoj ćete, ako ste ljubitelji šopinga, pronaći sve što poželite. Sa Taksima put ove avenije možete da krenete vozeći se nostalgičnim tramvajem koji saobraća samo od Taksima do trga Tünel, na kom se nalazi istoimena stanica najstarije linije metroa u kontinentalnoj Evropi. Ovaj istorijski tramvaj potiče iz 19. veka kada je povezivao Grande Rue de Péra (tako su Evropljani zvali aveniju Istiklal zbog koje je Istanbul u to doba bio poznat kao “Pariz Orijenta”) sa Taksimom i Tunelom sve do 1961. kada je zamenjen autobusima. Vraćen je u upotrebu krajem 1990, kada je Istiklal Caddesi postala pešačka zona.
Kao srce ne samo kvarta već i samog grada, trg Taksim omiljeno je mesto za sva javna okupljanja i proslave velikih praznika, kao što je Dan Republike, doček Nove godine, razne parade (uključujući i Paradu ponosa) te druga javna okupljanja, uključujući i prikazivanje fudbalskih utakmica. Ipak, u prošlosti ovaj trg bio je i centar mnogobrojnih političkih protesta, među kojima je bilo i onih manje mirnih. Zima 1969. godine: oko 150 demonstranata levičarske struje povređeno je tokom nemira koji su u anale istorije ušli pod imenom “Krvava nedelja”. Skoro deceniju kasnije, 1977, tokom prvomajskih demonstracija došlo je i do pucnjave u kojoj je život izgubilo njih 36, nakon čega je donet zakon koji je zabranio okupljanja takve vrste na ovom trgu. Prvomajsko okupljanje dozvoljeno je tek 2010. godine i od tada se svake godine održava bez većih problema.
Do sledećeg trga…
Izvor fotografija: unsplash.com
Emina Ristović za sebe kaže da je večiti nostalgičar i pisac u pokušaju. Reči su njena igračka bez kojih ne može i od kojih je, jednog dana, pre dve godine, nastao roman prvenac “Balkanski virus”. Ne može bez Italije, koja je njen dom već 11 godina, porodice i prijatelja raštrkanih svugda po svetu. U slobodno vreme vodi svoj multi-cultural blog From Italy With Love.
