Čovek koji je od mašinbravarskog zanata dospeo u sam književni krem, rođen je 16. novembra 1922. godine u Portugalu – pretpostavljate o kome je reč – čudesni Žoze Saramago (Jose Saramago). Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1998. godine, u samom detinjstvu bio je okupiran nemaštinom i golom borbom za egzistenciju, tek u zrelijim godinama njegovo glavno i jedino zanimanje postaje književnost.
Uvek na klackalici dva različita sveta, potpuno nepomirljiva – s jedne strane kreveljila se surova realnost koja je od njega kreirala pesimistu i ateistu, a s druge strane obale života stanovao je miran i ušuškan svet umetnosti, pun reči koje su čekale svoje mesto na belim hartijama. To verno oslikava njegovo prvo delo “Zemlja greha” – koje ga uvodi u književni svet. Nakon toga nizala su se i ostala, u lančić od reči i crnih redova: “Smrt i njeni hirovi”, “Sva imena”, “Pećina”, “Slepilo”, “Slonov put”, koji je nastajao u poslednjim godinama Saramagovog života, trkao se sa preostalim, kako bi delo ugledalo svetlost dana, kako ga ne bi poneo sa sobom u večnost. Kao levičar i komunista, ni politički udari neistomišljenika nisu ga zaobilazili.
Ljubav kao nadahnuće za život
Buran život – na raskrsnici između rada na popravci automobila do angažmana na menjanju sveta pisanim alatom, Saramago se 1944. godine oženio Ildom Reiš (Ilda Reis), sa kojom je imao kćerku Violente (Violante). Elem, tu se Saramagova ljubavna priča ne završava, upoznavši Pilar (Pilar del Río) shvata da je druga ljubav ipak ona prava. Pilar je imala funkciju zvaničnog prevodioca Saramagovih dela na španski jezik, a plamen ljubavi između njih goreo je od 1988. godine sve do Saramagove smrti.
Snaga i dubina njihovog odnosa dočarana je i filmom “Žoze i Pilar” (José e Pilar), koji je bio u trci za najprestižniju nagradu koje jedno filmsko ostvarenje može da dobije – Oskar.
Portugalski nobelovac Žoze Saramago i španska novinarka Pilar del Rio svoju ljubav nisu krili pod plaštom tajne i nedodirljivosti, voleli su se onako klinački, bez daha. Poštovanje, pažnja koju su jedno drugom poklanjali, nežnost koja je u drugima budila radost, ali i zavist, njihova bliskost u saputničkom životu – sve to ih je činilo celinom koja je stremila ljubavnoj bajci, o kojoj će generacije pričati. Svoju ljubav prema Pilar poredio je sa snagom prirode – “divna, topla i divlja”. U poslednjim godinama Saramagovog života njegova najveća ljubav Pilar bila mu je kao vazduh, potreba i energija. Inspirisala ga je da svaki dah podari njoj, da svaki sekund ukrade od smrti, da joj umakne, samo da bi duže ostao sa njom. U 87. godini života Saramago je predao bitku, melanholično i tiho otišao je u istoriju, a Pilar je ostala da živi njihovu ljubav, kao borac za prava žena i predsednica fondacije sa imenom svog voljenog Saramaga. Napisao je: “Lete ptice i anđeli, a ljudi samo u snovima, a san je varka.”
Prethodne tekstove iz serijala “Ljubavi svetskih pisaca” možete pročitati ovde.
Jelena Pavlović – dete i čovek, PR, pisac, autor romana “Tajne robotovog mozga”, “Mladost pod oklopom”, suvlasnik kragujevačkog portala Prava priča. Istinski opsednuta igrom reči, inspiracije i misterije ljudske duše. Priroda, samoća, život, ljubav, životinje, knjiga su punjači za baterije inspiracije.
