Trebinje, januar 1993. godine. Srđan Aleksić, mladi vojnik Vojske Republike Srpske, talentovani plivač i glumac-amater, pritekao je u pomoć prijatelju i komšiji, Muslimanu – Alenu Glavoviću, koga su na gradskoj pijaci prebijala četiri vojnika VRS. Spasao mu je život, ali su napadači usmerili agresiju prema njemu i isprebijali ga puškama, tako da je pao u komu i nekoliko dana kasnije preminuo. Srđanov otac je u umrlici najbolje opisao tragičnu sudbinu svog sina: “Umro je ispunjavajući ljudsku dužnost.”
Srđan Aleksić (1966-1993), istinski srpski heroj
Napadači su dobili kaznu od samo dve godine zatvora. Alen Glavović se preselio u Švedsku, oženio se i dobio dvoje dece, ali svake godine posećuje Trebinje, Srđanov grob i oca Radeta. Ipak, široj javnosti u zemljama regiona priča o ovom istinskom heroju ostala je nepoznata sve do pre nekoliko godina. Radio Televizija Srbije je 2007. godine prikazala dokumentarni film “Srđo”, u Trebinju je 2008. postavljen pozorišni komad o Srđanu Aleksiću. Posthumno je dobio povelju Helsinškog centra za ljudska prava BiH i zlatnu medalju za hrabrost Miloš Obilić Republike Srbije, i po njemu su nazvane ulice i prolazi u Sarajevu, Novom Sadu i Pančevu.
Srdan Golubović prima nagradu specijalnog žirija na Sandens festivalu
Ova istinita priča o ljudskosti i neljudskosti poslužila je i kao inspiracija za najnoviji igrani film Srdana Golubovića, po scenariju Srđana Koljevića i Melite Pote Koljević, snimljen u koprodukciji Srbije, Hrvatske, Slovenije, Francuske i Nemačke. Film “Krugovi” imao je svetsku premijeru u januaru ove godine na Sandens festivalu u SAD-u, gde je dobio specijalnu nagradu žirija u okviru programa Svetske kinematografije, a zatim je prikazan na Berlinskom festivalu, gde je dobio nagradu Ekumenskog žirija. Publika u Srbiji je konačno imala priliku da ga vidi u subotu, 25. februara, u okviru FEST-a. Gromoglasni aplauz i ovacije filmskoj ekipi u prepunoj Velikoj sali Sava Centra potvrđuju da će ovaj film biti jednako toplo primljen u Srbiji, kao što je već bio u inostranstvu.
Vuk Kostić i Hristina Popović u filmu “Krugovi”
Mada je film “Krugovi” zasnovan na istinitom događaju, on predstavlja samo polaznu tačku i okvir filma. Najveći deo priče ovog filma je fiktivan i paralelno prati tri zapleta koji se odvijaju 12 godina kasnije u Trebinju, Beogradu i Haleu – u Nemačkoj. Tema ove filmske drame je efekat koji ovakav ljudski čin ima na druge ljude, na one koji su preživeli – “krugovi” koje on izaziva, poput kamena kada padne u vodu.
Lik inspirisan Srđanom Aleksićem zove se Marko Kovačević i igra ga Vuk Kostić; njegov otac se u filmu zove Ranko i tumači ga Aleksandar Berček, a čovek kome je Srđan spasao život – ovde se zove Haris i igra ga hrvatski glumac Leon Lučev. Među likovima koji nemaju pandan u stvarnosti su: Nebojša, Markov najbolji prijatelj koji je prisustvovao zločinu (Nebojša Glogovac), Bogdan i sin jednog od ubica (Nikola Rakočević). Među glavnim likovima su i Markova devojka Nada (Hristina Popović, koja tokom filma doživljava pravu transformaciju), i čudovišni Todor, jedan od ubica (Boris Isaković). Treba pomenuti i srpsko-danskog glumca Dejana Čukića, koga najviše pamtimo kao glavnog junaka danskog filmskog hita “U Kini jedu pse” (I Kina spiser de hunde), koji je upečatljiv kao jedan od negativaca filma.
Scene iz filma “Krugovi”: dole - Leon Lučev i Hristina Popović; u sredini - Nebojša Glogovac; gore - Nikola Rakočević i Aleksandar Berček
Zapleti su jednostavni, možda pomalo predvidivi, ali funkcionišu zbog uverljivih likova, dobre režije i glume. Jednostavnost priče i dijaloga je možda i jedan od kvaliteta filma, jer doprinosi emocionalnoj snazi ovog filmskog ostvarenja. Likovi u filmu na različite načine se nose sa bremenom prošlosti i svojih postupaka ili postupaka drugih i predstavljaju niz različitih ljudskih poriva. U njima vidimo osnovnu ljudskost ili neljudskost, hrabrost i kukavičluk, saosećanje, krivicu ili zapanjujući nedostatak krivice, strah, tugu i očajanje, zahvalnost, želju za osvetom, iskupljenje, oproštaj, nadu.
Nikola Rakočević igra Bogdana, mladića koji se suočava sa bremenom očevog zločina
“Krugovi” je jedan od najboljih srpskih filmova snimljenih u poslednjih nekoliko godina. Otkupljen je za prikazivanje u većem broju država, i čini se da je u pitanju jedan od filmova koji bi, svojom univerzalnom temom, mogli da postignu uspeh u domaćim bioskopima i među stranom festivalskom publikom. Mada je možda rano govoriti o tome, čini se da bi bio i savršen kandidat Srbije za nagradu Oskar za najbolji strani film.
Izvori fotografija: balkans.aljazeera.net, telegraf.rs, propelerfilm.com, forum-srbija.com, slobodnadalmacija.hr
Ivana Cvetanović je zavisnica od instant kafe, Interneta i MP3 plejera. U večitom je ratu sa vremenom; zamenjuje dan za noć, kao klinka je bila starmala, a kao odrasla je večita tinejdžerka.
